_Bij het begin van ieder schooljaar komt er een verse lading studentjes Informatica toe. In de lessen Computergebruik maken ze kennis met de wondere wereld van GNU/Linux.
Velen onder hen worden geprikkeld door de onontgonnen mysteries van dit besturingssysteem en groeien een verlangen om zich de kunst van het Unix-tovenaarschap eigen te maken._
Deze blogpost dient als een leidraad voor de dappersten onder hen: zij die het pad naar de verlossing willen bewandelen en een eigen Linux-installatie tot leven willen wekken.
Als je nog geen ervaring hebt met het installeren van Linux start je best door eens te oefenen op een VM (virtuele machine) zoals [VirtualBox](https://www.virtualbox.org/).
Op die manier komt niet alles in één keer op je af en kun je het installatieproces onder de knie krijgen zonder dat je jezelf in de problemen kunt brengen doordat je naast het OS installeren ook rekening moet houden met andere obstakels zoals een dualboot systeem opzetten. Hou er wel rekening mee dat een VM iets trager is. Het resultaat zal dus iets minder responsief aanvoelen dan een rechtstreekse installatie.
Krijg je een rare error, weet je niet wat de volgende stap is of weet je niet waar te beginnen? Panikeer niet onmiddellijk, ieder struikelblok is een kans om te leren.
Foutmeldingen geven vaak een aanwijzing waar het probleem zou kunnen liggen, lees die dus goed.
Indien dat geen verlichting brengt: zoek je specifiek probleem op.
Als je helemaal vast zit kun je ook even binnen springen in onze kelder. We helpen je graag verder op weg.
## Kies een distributie
Er zijn veel verschillende Linux-distributies, elk met een verschillende _look & feel_, moeilijkheidsgraad en ideologie. Enkele courante distributies:
- **Linux Mint** is simpel, stabiel en gebruiksvriendelijk. Met enige oefening zou zelfs je grootmoeder hier mee kunnen leren werken. Voor absolute beginners die rustig willen beginnen is dit dus een aanrader. Het is gebaseerd op Ubuntu (ook een goede distro voor beginners).
- **Fedora** richt zich meer op programmeurs maar blijft gebruiksvriendelijk. Het is een solide distro die elk half jaar een nieuwe uitbrengt (naast de regelmatige patches natuurlijk) en die een heel jaar blijft ondersteunen.
- **Arch Linux** is voor zij die op zoek zijn naar een uitdaging.
In tegenstelling tot de grafische installers van andere distro's moet je Arch Linux installeren van op de commandline. Gelukkig bestaat er een grote hoeveelheid aan informatie en een goed uitgewerkte installation guide op de wiki van Arch Linux.
De basisinstallatie is heel minimalistisch (het bevat zelfs geen grafische omgeving) maar is heel gemakkelijk uit te breiden naar je eigen smaken en wensen.
Daarom ga je Arch vinden op de computer van de meeste Zeusers.
Als beginner is het met voldoende tijd, geduld en inzet zeker doenbaar om Arch Linux te installeren. Het geeft enorm veel voldoening en je verkrijgt het beste resultaat.
[Hier](https://linuxjourney.com/lesson/linux-history#) vind je uitleg over de bekendste distro's en op [distrowatch](https://distrowatch.com/) staan de meeste distributies met een korte uitleg.
- [Schakel _fast startup_ uit.](https://www.tenforums.com/tutorials/4189-fast-startup-turn-off-windows-10-a.html) Dit geeft op meerdere manieren problemen met Linux.
Als je Windows-installatie op een SSD staat is het verschil in opstartsnelheid toch verwaarloosbaar.
- **Secure Boot:** secure boot is een feature waarmee enkel "goedgekeurde" (gesigneerd door _Microsoft Windows_) bestanden op je harde schijf kunnen gebruikt worden als bootloader (verder in de blogpost geef ik wat meer uitleg over wat een bootloader precies is).
Indien je Linux wil kunnen opstarten kun je secure boot uitschakelen. Dit is de simpelste oplossing, maar werkt niet altijd. Je kunt ook de bootloader in de UEFI toevoegen aan de lijst van vertrouwde bootloaders.
Als je Linux installeert naast Windows (of andere belangrijke data op dezelfde machine), hou er dan rekening mee dat het _kan_ mislopen.
De installatie zelf zal niets kapotmaken, maar een ongelukje is snel gebeurd (je bent eventjes verstrooid en markeert de verkeerde partitie voor verwijdering).
Neem daarom een backup van je belangrijkste bestanden op een externe harde schijf, andere laptop, de _cloud_ ...
- **Fedora:** [wikihow](http://www.wikihow.com/Install-Fedora), de [officiële installatiegids](https://docs.fedoraproject.org/en-US/Fedora/25/html/Installation_Guide/chap-introduction.html) of [een tutorial specifiek voor dualboot](http://linuxbsdos.com/2016/12/01/dualboot-fedora-25-windows-10-on-a-computer-with-uefi-firmware/)
- **Linux Mint:** [dualboot tutorial](http://www.tecmint.com/install-linux-mint-18-alongside-windows-10-or-8-in-dualboot-uefi-mode/) of de [offiële user guide](https://www.linuxmint.com/documentation/user-guide/Cinnamon/english_18.0.pdf)
- **Arch Linux:** de [installation guide](https://wiki.archlinux.org/index.php/installation_guide) is erg uitgebreid.
[UEFI](https://en.wikipedia.org/wiki/Unified_Extensible_Firmware_Interface) is het component waarmee het opstarten van je PC wordt geregeld, BIOS (ook _legacy boot_ genoemd) is de voorganger van [BIOS](https://en.wikipedia.org/wiki/BIOS).
Sinds 2014 hebben de meeste computers een combinatie van beide systemen, men spreekt dan ook wel van UEFI/BIOS.
Het grootste verschil tussen beide systemen is hoe ze booten en welk partitiesysteem ze ondersteunen:
- **BIOS** ondersteund enkel het MBR-partitiesysteem (Master Boot Record).
Bij het opstarten wordt er gekeken naar een paar specifieke sectoren op je harde schijf.
- **UEFI** ondersteund het MBR- en GPT-partitiesysteem (GPT is de opvolger van MBR).
Opstarten kan vanaf ieder UEFI-bestand (eindigend op `.efi` en in een EFS-partitie).
Als je deze partitie dus verwijderd, zul je niet meer in Windows kunnen opstarten (er zijn manieren om dit te fixen, maar het is meestal simpeler om Windows opnieuw te installeren).
Het kan geen kwaad om hier extra bootloaders te installeren (meer zelfs, het is de bedoeling).
Sommige bootloaders detecteren automatisch wat de verschillende keuzes zijn, maar meestal moet je die zelf configureren of doet een grafische installer dat voor jouw.
